Nikt nie lubi chorować, a jednak większość ludzi choruje. Przeziębienia i zapalenia dotykają prawie każdego z nas. Może nam się wydawać, że są to doświadczenia nieuniknione, będące częścią naszego życia. Istnieje jednak na ziemi ktoś, kto postanowił sprzeciwić się temu wierzeniu. To Wim Hof – Człowiek Lodu.

Wim Hof jest posiadaczem kilku rekordów światowych dotyczących ekstremalnie zimnych warunków^​1​. Przetrwał zanurzony w lodzie przez ponad dwie godziny. Ubrany tylko w szorty wspiął się na Kilimandżaro oraz ukończył maraton za kołem podbiegunowym w Finlandii. Czego zatem może nauczyć nas człowiek, który przeżył te ekstremalne warunki i rzucił wyzwanie chorobom i ciemnej stronie świata drobnoustrojów?

Nasz bohater oraz dwunastu przez niego wytrenowanych osób poddało się pod kontrolą lekarzy-naukowców sztucznie wywołanemu zakażeniu patogenem^​2​. W wyniku tego eksperymentu odkryto, że człowiek jest w stanie z wykorzystaniem ćwiczeń, ekspozycji na zimno i odpowiedniego myślenia kontrolować swój autonomiczny układ nerwowy.

Wim Hof postanowił donieść o tym światu. Organizując turnusy, eventy i wyzwania Człowiek Lodu uczy obecnie jak w dość zaskakujący i prosty sposób przygotować organizm, aby nie chorował na większość chorób infekcyjnych występujących w dzisiejszym cywilizowanym świecie.

Czym właściwie jest metoda Wima Hofa?

Budują ją trzy filary: ćwiczenia fizyczne, ćwiczenia oddechowe oraz ekspozycja na zimno.

Ćwiczenia fizyczne

Ćwiczenia fizyczne mają służyć zwiększeniu ruchu limfy oraz ilości mitochondriów. Mitochondria znajdują się w większości komórek i przekształcają glukozę na związki przenoszące energię do organelli komórkowych, dodatkowo w procesie wydzielają energię cieplną ogrzewając organizm.

Wybór ćwiczeń nie ma większego znaczenia, jednak, jeśli chce się skorzystać z dodatkowego wzmocnienia odporności, najlepiej wykonywać je na świeżym powietrzu, np. jeżdżąc na rowerze lub biegając. Jeśli kondycja nie pozwala na tego typu ćwiczenia – można rozpocząć od szybkich marszów.

Ćwiczenia oddechowe

Ćwiczenia oddechowe składają się z trzech faz.

Najpierw wykonuje się trzydzieści szybkich wdechów; nabierają się maksimum powietrza przez nos i wydycha przez usta pozwalając powietrzu swobodnie wyjść z płuc.

Następnie nabiera się powietrza jeszcze raz do maksimum pojemności płuc, swobodnie wypuszcza i zatrzymuje oddech.

Wstrzymanie oddechu trwa do momentu, gdy poczuje się pierwszy autonomiczny odruch oddechowy.

Nabiera się wtedy ponownie powietrza zapełniając całe płuca i wstrzymuje oddech na 10 sekund.

Całą rundę powtarza się 2-4 razy.

Ludzie w różny sposób reagują na silnie obniżony poziom CO2, dlatego czasami zdarzają się przypadki utraty przytomności. W związku z tym przed rozpoczęciem ćwiczeń oddechowych należy usiąść lub położyć się w komfortowej pozycji i mieć kogoś w swoim pobliżu.

Przed rozpoczęciem warto też skonsultować się z lekarzem czy nie ma przeciwwskazań do tego rodzaju ćwiczeń.

Ekspozycja na zimno

Trzeci element w metodzie Wima Hofa to ekspozycja na zimno.

To dla większości osób jest dopiero prawdziwe wyzwanie. Wiele osób lubi ćwiczyć, ale nie lubi niskich temperatur. Jednak to właśnie odpowiedni kontakt z zimnem odgrywa kluczową rolę we wzmacnianiu odporności.

Badania naukowe w dziedzinie biologii molekularnej i genetyki wskazują, że reakcja organizmu na zimno jest związana z aktywnością genów, w tym genów kodujących sirtuiny. Sirtuiny to rodzina enzymów zaangażowanych w procesy regulacyjne związane z starzeniem się oraz metabolizmem. Odkrycia Davida Sinclaira z Uniwersytetu Harwardzkiego, takie jak fakt, że możemy aktywować sirtuiny za pomocą zimna czy ograniczenia kalorycznego, zdają się wskazywać na istnienie mechanizmów molekularnych, które wyjaśniają zdolność organizmu do dostosowywania się do ekstremalnych warunków i jednocześnie wskazują na możliwości wydłużenia naszego życia^​3​.

Zgodnie z ogólnie znanym zaleceniem „Hartuj się, bo kto się hartuje, nigdy nie choruje”.

W warunkach niskich temperatur organizm uczy się odpowiednio reagować, uczy się regulować pocenie i przepływ krwi w taki sposób, aby tracić jak najmniej ciepła.

Podczas ekspozycji na zimno poprawia się metabolizm, regulują poziomy hormonów, zmniejszają się odczyny zapalne. To z kolei wpływa na ogólną zdolność organizmu do przeciwdziałania chorobom oraz procesom związanym ze starzeniem się.

Jeśli poświęca się aklimatyzacji do zimna odpowiednio dużo czasu, to prowadzi to do rozbudowy brązowej tkanki tłuszczowej, która jest bardzo podobna do tej, jaką budują niedźwiedzie, aby przetrwać sen zimowy. Brązowa tkanka tłuszczowa zawiera liczne mitochondria, które są odpowiedzialne za wytwarzanie energii. Wzrost ilości tej tkanki przyczynia się do zwiększenia efektywności metabolizmu oraz poprawy zdolności organizmu do regulacji temperatury ciała.

Ekspozycję na zimne temperatury trzeba rozpocząć stopniowo. Zawsze najlepiej rozpocząć od ciepłego prysznica zakończonego zimnym. Zimny prysznic może powodować dyskomfort, ale nie trzeba się tym przejmować. Za każdym razem należy wydłużać czas zimnego prysznica.

Wytrwali ostatecznie będą mogli kąpać się tylko pod zimną wodą i będą mieli świetną odporność.

Odkrycia te wydają się sugerować, że geny i procesy molekularne, takie jak aktywacja sirtuin czy wzrost brązowej tkanki tłuszczowej, mogą być istotnymi czynnikami wpływającymi na pozytywne efekty ekspozycji na zimno na organizm ludzki.

Zacznij już dziś zmniejszając i zmieniając temperaturę swojego prysznica w trakcie jego trwania.